Hurrengo esaldi eta pasarteak aztertu eta gaizki dagoena zuzendu
1.- Itxuraz, gorputz indartsua dauka larogeitamar urte izateko. Baina itxurakeria
da soilik, errealitatean asko kostatzen bai zaio ibilaldi txikiak egitea.
2.- Zuek pentsatzen zaudete zer egin egun hartan.
3.- Maiderrek ez daki Saioak eta Ikerrek zergatik egin dute.
4.- Bartzelonako jokalarietaz hitzegiten du askotan.
5.- Gela txukuntzea esan diot, baina arrunt alferragoa da.
6.- Hemen badu lan bat dela oso ona.
7.- Ardoa edan dut, eta sagardoa baita.
8.- Hurrengo bisitaldian elkar bazkaldu zuten. Senarra oso dotore jantzita eta ilea
moztuta beste bat zirudien.
9.- Unibertsitatean ikusi dizuet gaur goizean.
10.- Urtzi hemengo irakasle bat da.
11.- Esan diot libururik ez dituela ekarri.
12.- Neska batzuk etorri ziren zirela mutilen lengusinak.
13.- Irakasle bezala egon da Ezkaba ikastetxean.
14.- Irailak 5 hasi gara ikasturtea.
15.- Asko oroitzen naiz urte hartan ezagutu nuen mutil batetaz.
16.- Haren helburua ez zen gezurtzea baizik eta bere azken orduak pozik pasa
zedila.
17.- Donostitik Bizkaiara berrogei eta hamar kilometro daude.
18.- Euskaraz hitz egitea ahaztu zaio.
19.- Hori beti besteetaz baliatzen da nahi duena lortzeko.
20.- Oso pinpirina denez aurpegia egunero apaindu egiten du, begiak urdin argiez
eta ezpainak gorri ilunaz.
21.- Mirari zegoen pentsatzen gauzak ez zituela ongi egin.
22.- Mikelek bazuen lagun bat zela unibertsitateko langilea.
23.- Aita badago gaixorik, ospitalean.
24.- Gaur ez dut batere asmatzen, ez dago gauzak zuzen egiteko modurik!
Astelehena izaki!
25.- Bere itxurari ez zion garrantzia handiarik ematen. Beraz, logikoa denez,
amonak arduragabetasun honen kontra borroka egin behar zuen.
2
26.– Urtzi dago etxean.
27.- Merkatuan ogia erosi eta berehala joanen naiz etxera, zu egon lasai.
28.- Zuk gauzak beti gaizki azaltzen! Hola ez dago deus ere egiterik hemen!
29.- Nago ez ote den hobe deus ez egin eta esperoan gelditzea.
30.- Eta ere esan du sobera lan duela.
31.- Ez ibiltzen da ez ibiltzen uzten du.
32.- Nire irudiko oporretan askoz ere hobe gaude klasean baino.
33.- Mirenek du aukera gauzak zuzen egiteko.
34.- Daude franko izorratuak, baina ez ditugu botako.
35.- Jakin banu ez nintzen herrira joanen!
36.- Ariketa hariek klasean lan ditzakegu, ongi ikasi arte.
37.- Eta ere bai esan zuten nekatutak zeudela eta ez zirela etorriko.
IKASLE HUTSAK
Herri euskaldunak eta eskola txikiak
Paula Kasares (NUP)
Euskararen berreskuratze zozialaren (soazialaren) prozesua_ (prozesuak) hizkuntzaren hiritartzea
ekarri du. Azken mendean euskera (euskara) hiritik baztertuta (baztertua) egon da eta bereziki landa
eremuetako mintzaira izatetik, nekazalgo eta arrantzuaren (arrantzaren) bizimolde tradizionalei
lotuta egotetik, modernitateari eta hirietako bizimoduari egokitu zaie gutxi-asko. Egun, euskaldun
gehienak hirietan bizi dira eta oso ehuneko apala baino ez, aldiz, herri txikitan (txikietan).
Bestalde, jakina dago herririk euskaldunenak, IV. Inkesta Sociolinguistikoaren
(Soziolingusitikoaren) arabera, biztanleen % 80tik (%80) gora euskaldunak dituztenak, txikiak
izaten direla. Hala bada, ikuspegi kuantitatibo batetik euskararen egoerarako herri txiki euskaldunak
ezer gutxi badira ere, kualitatiboki, hizkuntzaren bizitasunarako (bizitasunerako) berebiziko
garrantzia dute. Herri euskaldun horietako eskolei erreparatu nahi diet, herri txikietan eta auzoetan
egoten diren landa eremuetako eskola txikiei. Zergaitik (zergatik) merezi dute arreta hezkuntza
errealitate ñimiño horiek?
Hizkuntzaren ikuspegitik, hiztun kopuru urria izanagatik, dago herri euskaldunetan euskara bizibizirik,
belaunaldi guztietako herritarren mintzaira izaten da eta ohiko harremanetan erabiltzen da.
Herri txiki horiek hizkuntzaren bizitasunerako beharrezkoak dira, Joshua A. Fishmanen hitzetan
«demographically concentrated and intergenerationally continuous» («demografikoki
kontzentratuak eta belaunaldien artean jarraiak») bait_dira (baitira). Horregatik, «heartlands of
minority languages» deitu izan zaie, hotz (hots), hizkuntza gutxituen oinarriak. Gurean, Mikel
Zalbide euskaltzainak "arnasguneak" erabiltzen du euskara gizarte harremanetan ohizkoa duten
herri-eskualdeei esateko. Herri euskaldun horietan euskarak bertako mintzamolde eta erregistro
jatorrak (hitanoa, soziolektoak...) garbienak eta bizienak atsiki (atxiki) ditu.
Herri txikien ikuspegitik, eskolak bizia ematen du (dio) herriari, *dira haien bihotza eta bizipoza*
(haien bihotza eta bizipoza dira). Haurrak herrian dabiltz_ (dabiltza) egun osoan eta eskolak bertako
kulturari eta ohiturei eusten die, haurrak bertako kultura ohituretan sozializatuz: inauteriak direla,
Olentzero, Orakunde (Ostegun Santuko haurren eguna), Santa Agueda, festak... Eskola txikiak
(txikiek) beste eskola eredu bat izan nahi dute. Bestalde, eskolak, zerbitzu gisa, biztanleek
(biztanleei) herrixkan geratzen laguntzen dio (die).
Familien eta haurren ikuspegitik, ikasleak herriari estuki lotutako eskola batean _azten (hazten)
dira, herriaren bizitzan errotutak (errotuak). Adin dezberdineko (desberdineko) haurrak biltzen dira
ikastalde berean eta horrek elkar eragina eta kooperazioa era naturalean sustatzen ditu. Gainera,
eskola txikietan gurasoen implikazioa haundiagoa (inplikazioa, handiagoa) izaten da.
Beraz, herri txikietan eskolak hizkuntzari ___ (ez) ezik herriko bizimodu, ohitura eta kultura
heusteari ere eragiten dio. Jacqueline L. Urla antropologoak eta Jakoba Errekondo nekazaritzaingeniariak
honela idatzi dute Zerain herriataz (herriaz) eta hango eskolataz (eskoletaz): (...). Hau
da, Zerainen tokiko garapen iraunkorrerako lehen hurratxetako (urratsetako) bat herriko haur
txikientzako eskola sortzea izan zen. Izan ere, zerainekoak (Zeraineko) haurrak (haurrek) herrian,
haien familia eta auzokide_kin (auzokideekin) atxikitzea funtzezkotzat (funtsezkotzat) jo dute
herriaren (herriko) kulturaren, hizkuntzaren eta ohituren transmisiorako, eta ere (baita) tokian
errotutako bizimodua bermatzeko (ere).
Herri txikietako edo auzoetako eskola gure hezkuntza sistemako errealitate_ (errealitatea)
kuantitatiboki txikia_(,) baina kualitatiboki garrantzitxua (garrantzitsua) dira (da). Azken
hamarkadetan teknologia berriek eskola txikien arteko elkarlana eta koordinazioa erreztu (erraztu)
dute. Adibidez, Gipuzkoako eskola txikien sarea 1987. urtean abiatu zen. Irakasle talde bat, eskola
txikien balioari (balioaz) jabeturik, elkartzen hasi zen. Dira Egun, Gipuzkoako eskola txikiak
(txikietako) 26 eta mila (hogeita sei mila) bat ikasle biltzen dira horretara. Bizkaian 24 eskola txiki
daude. Araban herrietako eskolen arazoei aurre egiteko Landa Eskolen Foroa sortu berri dute.
Nafarroan landa eremuko eskolak 79 dira bainan (baina) hemendik aurrera bat gutxiago, zergatik
(izan ere, ) duela haste batzuek (aste batzuk) amaitu den ikasturtea azkena izan da Nafarroako
Mendialdeko Erasungo herriko eskolarentzat. Heldu den ikasturtean neska-mutiko (neska-mutil)
erasundarrek Santestebaneko ikastetxe publikora bildu (joan) beharko dute. Herriak eskolari
heusteko a__leginak (eusteko, ahaleginak) eginagatik ere, Nafarroko Gobernuko Hezkuntza
Departamentuak eskola istearen (ixteko) erabakia aurrera eraman du_(,) gutxienez 5 ikasle behar
baitira eskola zabalik izateko. Eskolen itxiera behin betiko izaten da. Hau da, behin itxi ezkero
eskolak ez ohi dira berriz zabaltzen (zabaldu ohi)__(,) naiz (nahiz)eta haur zenbakia (kopurua) hazi.
Hala gertatu da Erasundik hurbil dauden Zubieta eta Elgorriaga herrietan (Malerrekan) eta Anizen
(Baztanen), baita Arabako Bernedo herrian ere. Herriak haren eskola galtzen duenean, nolabait bizia
ESALDIEN ZUZENKETA
1. Itxuraz, gorputz indartsua du laurogeita hamar urte izateko. Baina itxurakeria da soilik,
errealitatean asko kostatzen baitzaio ibilaldi txikiak egitea.
2. Zuek egun horretan zer egin pentsatzen ari zarete.
3. Maiderrek ez daki Saioak eta Ikerrek zergatik egin duten.
4. Bartzelonako jokalariei buruz hitz egiten du askotan.
5. Gela txukuntzeko esan diot, baina arrunt alferra da.
6. Hemen lan bat du, oso ona dena.
7. Ardoa edan dut, baita sagardoa ere.
8. Aurreko bisitaldian elkarrekin bazkaldu zuten. Senarrak oso dotore jantzia eta ilea moztuta
beste bat zirudien.
9. Unibertsitatean ikusi zaituztet gaur goizean.
10. Urtzi hemengo irakaslea da.
11. Libururik ekarri ez duela esan diot.
12. Mutilen lehengusinak ziren neska batzuk etorri ziren.
13. Irakasle egon da Ezkaba ikastetxean.
14. Irailaren 5ean hasi dugu ikasturtea.
15. Asko oroitzen naiz urte hartan ezagutu nuen mutilaz.
16. Bere helburua ez zen gezurra esatea, bere azken orduak pozik pasatzea baizik.
17. Donostiatik Bizkaira berrogeita hamar kilometro daude.
18. Euskaraz hitz egiten ahaztu zaio.
19. Hura beti besteez baliatzen da nahi duena lortzeko.
20. Oso pinpirina denez aurpegia egunero apaintzen du, begiak urdin argiz eta ezpainak gorri
ilunez.
21. Mirari gauzak ongi egin ez zituela pentsatzen ari zen.
22. Mikelek bazuen lagun bat unibertsitateko langilea zena.
23. Aita gaixorik dago, ospitalean.
24. Gaur ez dut batere asmatzen, astelehena izaki, ez dago gauzak zuzenki egiteko modurik!
25. Bere itxurari ez zion garrantzi handirik ematen. Beraz, logikoa denez, amonak
arduragabetasun honen kontra egin behar zuen.
26. Urtzi etxean dago.
27. Merkatuan ogia erosi eta berehala joanen naiz etxera, lasai egon.
28. Zuk betiko legez gauzak gaizki azaltzen! Horrela ez dago deus ere egiterik hemen!
29. Deus ez egitea eta esperoan gelditzea hobe ez ote delakoan nago.
30. Sobera lan duela ere esan du.
31. Ez doa eta ez du joaten uzten.
32. Nire irudimeneko oporretan askoz hobeki gaude klasean baino.
33. Mirenek gauzak zuzen egiteko aukera du.
34. Franko izorratuak daude, baina ez ditugu botako.
35. Jakin izan banu ez nintzateke herrira joan izanen!
36. Ariketa horiek klasean landu ditzakegu, ongi ikasi arte.
No hay comentarios:
Publicar un comentario